top of page

DOLINA CIENI

    

       Rutynowy, koszmarny dzień na froncie zachodnim podczas pierwszej wojny światowej. Żołnierze brytyjskiej kompanii Y wśród których znajduje się 16 – letni Charlie Shakespeare (który to podczas rekrutacji zataił swój prawdziwy wiek, by tylko móc zostać żołnierzem) szykują się do ataku na niemieckie pozycje. Młodzieniec kiepsko znosi konfrontację swych wyobrażeń o wojnie z rzeczywistością. Dość powiedzieć, że przełożeni muszą go siłą wyganiać z okopu do szturmu na wroga. Jak to zwykle bywało w okresie tej tragicznej wojny, atakujący zostają zdziesiątkowani przez broniących się w okopach, zostawiają poległych kompanów gdzieś w pasie ziemi niczyjej po czym szykują się do odwrotu. Dodatkowo przebiegli Niemcy traktują już wycofujących się gazem bojowym. Kiedy ocalałym członkom kompanii udaje się wreszcie opuścić strefę skażoną gazem, natrafiają na kompleks kiepsko obsadzonych niemieckich okopów. Po szybkiej rozprawie z nielicznym wrogami żołnierze biorą jednego jeńca oraz zajmują nieprzyjacielskie pozycje z zamiarem ich utrzymania. Okaże się jednak, „że nie tylko ze strony Niemców nadchodzi śmierć i groza. Z błota okopów wynurza się koszmar przekraczający ich najśmielsze wyobrażenia...”(barwny opis polskiego dystrybutora DVD). Mniej i bardziej dzielni wojacy zaczynają popadać w obłęd, stają jeden naprzeciw drugiemu, senny koszmar miesza się z rzeczywistością i nie wszystko co martwe, takim być się okazuje. Więcej zdradzić nie mogę, gdyż jest to ten rodzaj filmu, o którym łatwo powiedzieć za dużo.

       Życie w okopach I Wojny Światowej to horror sam w sobie. Koszmar ten w dziele M.J. Bassett’a ukazany został w bardzo naturalistyczny, niemalże turpistyczny sposób. Brud, błoto, wszechobecne trupy i szczury. Ciężko zrobić krok, by nie ugrzęznąć po kolana we wnętrznościach niedawnego towarzysza broni. Ten monotonny krajobraz co jakiś czas urozmaica drut kolczasty, opadająca mgła lub chmura gazu bojowego. Kawał dobrej roboty wykonali scenografowie i autorzy zdjęć. Jest szaro, buro i ponuro, odpychająco i przerażająco. To coś co tworzy klimat tego filmu i stanowi bodaj jego największą – obok zagadkowej fabuły - siłę. Całkiem mocną stroną filmu są też bohaterowie. Mamy tu cały wachlarz może nieco sztampowych, ale poprawnie zagranych wojaków. Od targanego wątpliwościami idealisty poprzez niekompetentnego przełożonego, wątpiącego kapelana aż po maniakalnego sadystę (bardzo wiarygodny Andy Serkis). Taka trochę horrorowa wersja „Parszywej Dwunastki” czy „Bękartów Wojny”, tyle tylko, że znajdująca się w daleko bardziej beznadziejnej sytuacji od bohaterów przytoczonych filmów. Sprawna reżyseria i zgrabny scenariusz sprawiają, że chłoniemy ten film jak gąbka wodę i przeszło półtorej godziny oglądania mija nie wiadomo kiedy. Udziela nam się atmosfera osaczenia, zastanawiamy się co też czai się za okopem, cóż to za piekielne odgłosy i zawodzenia słyszymy i czekamy na rozwiązanie całej tej historii. Efekty specjalne widoczne w filmie są nieliczne ale przyzwoite. Twórcy filmu osiągnęli nadspodziewanie wiele, jak na stosunkowo średnie środki budżetowe, jakimi dysponowali. Po raz kolejny okazało się, że w kinie najważniejszymi elementami są historia i klimat.

     Niebanalne, udane połączenie filmu wojennego z horrorem. Niesie ze sobą może niezbyt zawoalowane i oryginalne aczkolwiek całkiem ważkie przesłanie. Ogląda się naprawdę dobrze. Koszmarne wizje mieszają się z koszmarną frontową rzeczywistością I Wojny Światowej i nie wiadomo które z tych dwóch jest straszliwsze. Tak samo jak nie wiadomo z czyjej strony czai się większe niebezpieczeństwo. Czy ze strony Niemca, czy ze strony kolegi, ze strony samego upiornego okopu, czy może jeszcze skądś indziej. Ten film stawia dużo pytań, ale nie na wszystkie udziela jednoznacznych odpowiedzi.

Jamie Bell (Pfc. Charlie Shakespeare); Rúaidhrí Conroy (Pvt. Colin Chevasse); Mike Downey (Martin Plummer); Laurence Fox (Capt. Bramwell Jennings); Roman Horák (German soldier); Dean Lennox Kelly (Pvt. Willie McNess); Torben Liebrecht (Friedrich); Kris Marshall (Pvt. Barry Starinski); Hans Matheson (Pvt. Jack Hawkstone); Hugh O'Conor (Anthony Bradford); Matthew Rhys (Cpl. Doc Fairweather); Andy Serkis (Pvt. Thomas Quinn); Hugo Speer (Sgt. David Tate); Pavel Tesar (Mudman); Trevor Bennett (Soldier).

Reżyseria: M.J. Bassett;

Scenariusz: M.J. Bassett;  

Muzyka: Curt Cress, Chris Weller;

Zdjęcia: Hubert Taczanowski.

UK / GER 2002, 98 min.

Produkcja: Michael Bischoff, Mike Downey, Jan Fantl, Caroline Hewitt, Frank Hübner, Ralph Kamp, Sam Lavender, Dan Maag, Sam Taylor / ApolloMedia Distribution, Bavaria Film, F.A.M.E. Film & Music Entertainment AG, Film and Music Entertainment (F&ME), Odyssey Entertainment, Portobello Pictures
Q&Q Medien GmbH, Lions Gate

bottom of page